Platina (Pt)

[Metel]

PLATINA (PT)


Naam: Platina
Symbool: PT
Atoom Nummer: 78
Atomisch Gewicht: 195,078
Relatieve Dichtheid: 21,45
Kleur: Grijs/Wit (zilver)
Kookpunt: ca. 3827 °C
Smeltpunt: 1769 °C

De naam is afgeleid van het Spaanse word Plata, dit betekend letterlijk zilver (geld/rijkdom). Platina is de verkleiningvorm van Plata. In 1735 werd er voor het eerst over geschreven door de Peruaan Antonio de Ulloa, hij wordt daarom als de ontdekker van Platina gezien. Het werd voor het eerst naar Europa gehaald door ene Wood. Verder werd er in 1822 een grote hoeveelheid Platina ontdekt in het Oeral-gebergte in Rusland.

Van de totale aardkorst bestaat 0,00000051 % uit Platina. Het is tot op een diepte van 16 kilometer te vinden.
Als metaal komt het vooral voor gelegeerd met andere platinametalen. Ook in sommige mineralen komt het voor. Voorbeelden hiervan zijn:

• Braggiet of Cooperiet
• Ferronikkelplatinum
• Ferroplatinum of Polyxeen
• Geversiet
• Sperryliet

Platinametalen zijn vaak aan nikkel, chroom of ijzerertsen gebonden. De belangrijkste wingebieden van Platina als metaal zijn Rusland (Siberië, Oeral), Zuid-Afrika, Canada en Zuid-Amerika. In Canada komt het voor in Nikkelerts, Platina word hier bijgewonnen als extra. In 2014 betrof de wereldjaarproductie 208 ton. De winning was als volgt:

Rusland 106
Zuid-Afrika 89
Canada 10
Japan 1,3
Australië 0,4
Colombia 0,4

De prijs van Platina heeft in het verleden flink geschommeld.
Vroeger was het een stuk minder waard als goud. In het jaar 1840 was het maar 225 gulden per kg). Nu kost een kg bijna € 30.000,-. De voorraden Platina zijn nog lang niet op. In de Verenigde Staten is zelfs nog een groot gebied waar men Platina uit kan halen en ook in Rusland, het Oeral-gebergte is nog volop Platina te vinden.

Waar wordt het zoal voor gebruikt:
Platina word naast het maken van sieraden en het zetten van edelstenen ook gebruikt door de tandarts bij het zetten van kronen. Ook in de verdere geneeskunde word Platina gebruikt voor het maken van instrumenten. Zelfs in je computer zit platina, het wordt gebruikt bij je harddisk. Verder wordt Platina in nog veel meer uiteenlopende dingen gebruikt, een paar voorbeelden hiervan zijn: Aanstekers, in de verwarmingsspiraal van de oven, bij een vliegtuigbougie, bij weerstandsthermometers en in brandstofcellen als katalysator.

Een redelijk nieuwe toepassing waar platina in gebruikt wordt is in auto’s die op waterstof rijden in de brandstofcel technologie genaamd PEM Proton Exchange Membrane. Deze brandstofcellen bevatten platina katalysatoren. De PEM zorgt voor de energieopwekking. Met  1 zo’n brandstofcel kun je bv. ook meerdere huishoudens van energie voorzien. Echter zijn er nog maar erg weinig waterstofstations in Nederland. Een waterstofstation vult op zo'n 700 bar.

Zie hieronder het PEM systeem en een Mercedes brandstofcel auto